تاریخچه بلوک هبلکس
دکتر یوهان آکسل اریکسون معماری سوئدی بود که تلاش می کرد مواد و مصالح ساختمانی نوینی را کشف کند، مایل بود تا مصالح ساخته شده توسط او مثل چوب سبک باشد اما در برابر حرارت و آتش سوزی مثل چوب ضعیف نباشد. به همین دلیل در سال 1920 به ترکیب گچ و سیمان و ماسه و آهک و آب و پودر آلومینیوم پرداخت و در نهایت به ترکیبی متخلل و بسیار مقاوم و سبکی به نام بلوک هبلکس دست یافت. اکتشاف این معمار سوئدی تحسین سراسر جهان را برانگیخت که توانست محصول خود را جایگزین بلوک سیمانی (البته از نوع سنگین)، بلوک بتنی و انواع آجر و سنگ نماید.
معرفی بلوک هبلکس
بلوک هبلکس یک نوع بلوک سبک بتنی است که ترکیبی از سیمان، آهک، پودر آلومینیوم و سیلیس در دمای 200 درجه سانتی گراد و فشار 12 اتمسفر تهیه می‌شود. بلوک اتوکلاو یا بلوک AAC در دستگاه هایی به نام اتوکلاو تحت فشار و دمای زیاد پخته می شوند و مقاومت بالایی نیز به همراه دارد. این بلوک‌ها به دلیل ویژگی‌های خاصی نظیر عایق بودن در برابر صدا، حرارت و رطوبت وزن کم و صرفه جویی در استفاده از سایر مصالح ساختمانی کاربردهای متعددی در ساخت و ساز دارند. بلوک هبلکس نوعی بلوک سبک ساختمانی محسوب می شود که در ساختار خود از مقدار زیادی هوا تشکیل شده است. علت سبکی این بلوک هم وجود هوا در ساختار آن است. این بلوک از فرآیندی متفاوت نسبت به دیگر بلوک های سنتی ساخته شده است.
کاربرد بلوک هبلکس
این بلوک که در دسته بلوک سبک قرار می گیرد، دارای کاربردهای بسیاری در صنعت است که در ذیل به مهم ترین آن ها اشاره خواهد شد:
- بلوک هبلکس عایق حرارتی مناسبی است. بنابراین در مکان هایی که خطر آتش سوزی وجود دارد از بلوک هبلکس برای مقاوم سازی ساختمان ها استفاده می شود.
- این بلوک ها دارای مقاومت بسیار زیادی هستند بنابراین از بلوک هبلکس برای ساخت ساختمان های ضد زلزله استفاده می شود.
- بلوک هبلکس در ساخت کانال های حرارتی کاربرد زیادی دارد.
مزایای بلوک هبلکس
از جمله مهمترین ویژگی ها مزایای بلوک سبک AAC می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- باعث کاهش هزینه ها و اتلاف انرژی خواهد شد. در ساخت بلوک هبلکس از مواد مقاوم در برابر انتقال گرما و حرارت استفاده شده است علاوه بر آن ساختار متخلخل این نوع مصالح نیز سبب کاهش اتلاف انرژی و در نتیجه هزینه ها خواهد شد.
- بلوک هبلکس به نحو چشمگیری باعث کاهش بار مرده سازه ها می شوند؛ چرا که سه الی چهار برابر سایر مصالح ساختمانی سبک تر بوده و همچنین نسبت به مصالح ساختمانی استاندارد تا سی درصد سبک تر است.
- می توان از قطعات شکسته بلوک های هبلکس مجددا استفاده کرد و آنها را در اجرای سقف جدید بکار برد بنابراین می توان ادعا کرد که بلوک های هبلکس قابلیت بازیافت دارند.
- بلوک هبلکس بسیار سازگار با طبیعت و محیط زیست هستند. علاوه بر آن از مواد غیر سمی ساخته شده است. عایق دما بوده از اتلاف انرژی نیز ممانعت می کند.
- تاب آوری بالایی در برابر حرارت دارند. به طوری که برآورد شده که بلوک هبلکس قادر است دمای 600 درجه سانتی گراد را تا شش ساعت تحمل کند.
- بلوک هبلکس دارای وزن کمی بوده و در نتیجه سرعت چینش و حمل و نقل آن بسیار زیاد است.
- این بلوک ها علاوه بر عرضه به ابعاد استاندارد، به ابعاد درخواستی مشتری نیز قابلیت برش دارند.
- انعطاف پذیری بسیار زیاد؛ در نتیجه می توان آنها را با ابزار مخصوص به ابعاد دلخواه برش زد.
- به دلیل توپر بودن این نوع مصالح ساختمانی میزان ضایعات آنها بسیار کم است.
- بلوک هبلکس کاربرد مناسبی به عنوان عایق صوتی دارد (خاصیت آکوستیک).
- استفاده از بلوک هبلکس سبب سرعت اجرای یک پروژه خواهد شد.
معایب بلوک هبلکس
- بلوک هبلکس در لایه های نخستین خود نیازمند جذب بخش اعظمی از آب هستند و به همین دلیل باید قبل از اجرای هر نوع عملیاتی دیوارها را کاملا خیس نماییم.
- قیمت زیاد بلوک هبلکس در مقایسه با سایر مواد و مصالح ساختمانی.
- بلوک های هبلکس در برابر فشار مقاومت ناچیزی دارند.
- ساخت این نوع بلوک ها زمانبر می باشد.
- جمع شدن بلوک بعد از خشک شدن.
خواص بلوک هبلکس
- وزن مخصوص هبلکس
هر متر مکعب دارای ۶۵۰ الی ۷۵۰ کیلوگرم میباشد که برابر یک سوم تا یک چهارم وزن بتن میباشد. (بسته به نوع مصالح و مواد اولیه و نوع تجهیزات تولید متفاوت است و هم اکنون توسط دستگاه های جدید و مرغوب تر امکان تهیه با دانیسته کمتر نیز وجود دارد).
- مقاومت فشاری هبلکس
۲۵ تا ۳۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع میباشد که امکان افزایش آن بر حسب امکانات تولید کننده و نوع سفارش مشتری و مشخصات فنی مورد نیاز نیز برای تولید کننده امکان‌‌پذیر میباشد.
با توجه به آیین نامه جدید محاسبه ایمنی ساختمانها در برابر زلزله و مبحث ۱۸ و ۱۹ بکارگیری مصالح سبک وزن راه حل مناسب و با صرفه در جهت افزایش ایمنی ساختمان میباشد و بلوک هبلکس تامین کننده این مزیت فنی است. یک متر مکعب بلوک هبلکس حدود ۵۵۰ الی ۶۵۰ کیلوگرم وزن دارد که برابر ۸۶۶ عدد آجر به وزن ۱۷۵۰ کیلوگرم میباشد.
مراحل تولید بلوک هبلکس
جهت مراحل تولید بلوک هبلکس بایستی دستورالعمل های زیر را با دقت و گام به گام انجام دهید.
- ساخت دوغاب
نخستین مرحله جهت ساخت بلوک سبک، ساخت دوغاب سیلیس و آب است. در این مرحله بایستی سیلیس به اندازه کافی با آب مخلوط شود و یک ماده گل مانندی را تشکیل دهد.
- اضافه نمودن سیمان و آهک به دوغاب
در این مرحله سیمان و آهک به دوغاب اضافه می شود. در صورتی که هر کدام از این مواد قبل از ترکیب شدن به شکل کلوخه در بیایند، بایستی آنها را قبل از ترکیب شدن آسیاب کرده و سپس مخلوط کرد.
- ترکیب نمودن تمامی مواد به وسیله میکسر
ترکیب نمودن مواد با یکدیگر مهمترین مرحله در تولید بلوک سبک می باشد. این عمل به وسیله میکسر بزرگ و مخصوصی انجام می گیرد. مخلوط به دست آمده بایستی یکدست باشد. در صورتی که مخلوط خشک باشد، با اضافه نمودن آب می توان مخلوط یکدست و خوبی را به دست آورد.
- اضافه کردن آلومینیوم به مخلوط و هوادهی آن
بر روی بتن سبک پودر آلومینیوم به صورت یکنواخت پاشیده خواهد شد. در این مرحله از آب جهت ترکیب شدن بهتر پودر آلومینیوم با ترکیب به دست آمده استفاده می کنند و حباب های هوا به وسیله پودر آلومینیوم در بلوک ایجاد خواهند شد.
- سنجش کیفیت
بعد از قالب ریزی و همچنین اتوکلاو نمودن بلوک سبک، کیفیت ترکیب به دست آمده بایستی آزمایش شود. در این مرحله جهت سنجش کیفیت، بتن هوادار شده به وسیله متخصصان آزمایش می شود. چنانچه مشکلی در ترکیب ماده به دست آمده باشد و یا درصد ترکیب مواد درست نباشد، بایستی مواد به مراحل اولیه برگردانده شود. سنجیدن کیفیت بلوک سبک یکی از مهمترین مراحل تولید بلوک اتوکلاو شده است. زیرا کیفیت نهایی بلوک را محک می زند.
- قالب ریزی و برش بلوک هبلکس
در مراحل تولید بلوک هبلکس یا سیپورکس ترکیب به دست آمده بایستی قالب ریزی شود. قبل از پرکردن قالب ها، جهت جلوگیری از چسبیدن ترکی، قالب آنها مازوت اندود خواهند کرد. هر کدام از قالب ها حدود 3 متر مکعب گنجایش دارند. در این مرحله تقریبا نصف از حجم قالب پر خواهد شد. بعد از انجام دادن تمامی این مراحل این بار نوبت اتوکلاو کردن بلوک می باشد. بتن ها به واسطه دما و فشار زیاد دستگاه اتوکلاو، متراکم و فشرده خواهند شد و در نهایت با دستگاه برش بلوک هبلکس در اندازه های گوناگونی برش داده می شوند.
ابعاد بلوک هبلکس
به طور کلی، بلوک‌های هبلکس در طول و عرض استاندارد تولید می‌شوند و تفاوت اصلی آنها در ضخامت است. ابعاد رایج بلوک‌های هبلکس به شرح زیر است:
طول : 60سانتیمتر
عرض : 25 سانتیمتر
ضخامت : از 8 تا 25 سانتیمتر (با فواصل 2 سانتی‌متری)
مراحل ساخت دیوار هبلکس
برای ساخت و اجرای دیوار AAC باید مراحل زیر، به ترتیب و پی در پی انجام شود. ساخت و اجرای این نوع دیوار یک کار تخصصی است، پس بهتر است آن را به یک فرد حرفه ای در این زمینه بسپارید.
- پایه ریزی آوار
همیشه اولین مرحله، مهم ترین قسمت آن در هر عملیات است؛ زیرا “خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می رود دیوار کج”. بنابراین دقت کنید که پایه ریزی به اندازه کافی قوی باشد، تا بتواند وزن کل مصالح را تحمل کند.
در این قسمت ضخامت پایه ریزی را، حداقل 15 سانتی متر در نظر بگیرید. ابتدا سطح خاک را کاملا صاف کنید، سپس یک لایه از شن و ماسه به ضخامت cm10 روی خاک مسطح بریزید. در نهایت لایه سوم ( بتن) را با حداقل ضخامت 20 سانتی متر، روی لایه های قبلی بریزید.
- نصب میلگرد
خرید آنلاین میلگرد آجدار و استفاده از آن به خصوص در بخش فونداسیون ساختمان، باعث افزایش مقاومت دیوار در برابر بارگذاری می شود. بنابراین توصیه می کنیم اگر شرایط لازم برای استفاده از آرماتور مهیاست، حتما در پی ریزی از آن استفاده کنید. البته تشخیص این موضوع بر عهده متخصص نصب و اجرای دیوار Heblex است. میلگردها به صورت شبکه ای با حداقل فاصله 20 سانتی متری، در فونداسیون نصب می شوند.
- نصب دیوار با ملات سیمان
ابتدا ملات سیمان را آماده کنید. سپس ملات را با استفاده از تراز روی پایه ریخته و بلوک را روی ملات قرار دهید. تراز باعث می شود که بلوک ها، محکم تر روی پایه ریزی قرار بگیرند. توجه کنید که فاصله بلوک ها از یکدیگر حداقل 1 سانتی متر باشد.
- اتمام کار
در نهایت عملیات گچ کاری، رنگ کاری و نصب در و پنجره به عنوان حسن ختام انجام می شود. برای گچ کاری ابتدا دیوار را بتونه و سپس گچ را روی سطح آن بکشید. برای رنگ آمیزی نیز سطح دیوار را با بتونه روغنی آماده کنید تا رنگ پذیر شود. در آخر محل نصب درب و پنجره مشخص می شود.
نتیجه گیری
در این مقاله یکی از بلوک های پرکاربرد در ساختمان سازی و دیوارچینی بررسی شد. بلوک هبلکس به نام های ACC، سبک و گازی نیز شناخته می شود. بلوک هبلکس با بلوک های ساده از لحاظ وزن، مقاومت، قبلیت برش کاری، سوراخکاری و عایق بودن تفاوت هایی دارد، به همین دلیل، بیشتر افراد ترجیح می دهند که به جای دیوارهای معمولی از آن استفاده کنند.
